Borrelia burgdorferi to nazwa bakterii ślimaka. U ludzi wywołuje boreliozę.
Czym jest Borrelia burgdorferi?
Borrelia burgdorferi to Gram-ujemna bakteria śrubowa należąca do rodzaju Borrelia. Ma nieregularnie skręconą strukturę.
Borrelia burgdorferi jest przyczyną boreliozy z Lyme. Chorobę wywołują trzy podgatunki Borrelia burgdorferi sensu stricto, Burgdorferi afzelli i Burgdorferi garinii. Szwajcarski bakteriolog Willy Burgdorfer (1925-2014), który odkrył ją w 1981 r., Nadał temu gatunkowi nazwę.
Borrelia burgdorferi wywołuje różne choroby zakaźne, takie jak borelioza i nawracająca gorączka. Jednak w Europie termin borelioza jest często utożsamiany z boreliozą z Lyme.
Występowanie, dystrybucja i właściwości
Ameryka Północna jest najważniejszym obszarem występowania Borrelia burgdorferi. Ale bakterię można znaleźć również na kontynencie europejskim. Patogeny pozostają tam, gdzie żyje ich żywiciel. Borrelia atakuje zarówno ludzi, jak i różne ssaki.
Jednak aby móc wywołać infekcję, bakterie potrzebują wszy lub kleszczy jako wektorów. Oznacza to, że Borrelia może dostać się do ciała innej żywej istoty tylko przez ugryzienie przez pasożyta. Z drugiej strony transmisja z osoby na osobę jest niemożliwa.
Podczas gdy Borrelia burgdorferi sensu stricto występuje najczęściej w USA, Burgdorferi garinii i Burgdorferi afzelli są najbardziej rozpowszechnione w Europie. Występują jednak większe różnice w rozmieszczeniu gatunków i inwazji kleszczy. Wszystkie znane europejskie gatunki Borrelia burgdorferi można znaleźć również w Niemczech.
W Europie za zakażenia Borrelia odpowiedzialny jest przede wszystkim kleszcz pospolity (Ixodes ricinus), podczas gdy w USA są one wywoływane przez kleszcza Ixodes scapularis i Ixodes pacificus. W Azji kleszcz tajga (Ixodes persulcatus) wywołuje infekcje Borrelia burgdorferi.
Mniejsze gryzonie, takie jak myszy i szczury, a także jelenie, służą jako żywiciele rezerwuarowi dla Borrelia. Z reguły zwierzęta te nie mają objawów choroby. Żółwie mogą przenosić bakterie na innych żywicieli. Borrelia są w stanie przetrwać u ssaków, które tworzą zupełnie inne siedliska, ponieważ potrafią dostosować swoją ekspresję genów do nowego środowiska.
Borrelia burgdorferi jest połykana przez larwy kleszcza podczas posiłku z krwią zakażonego gryzonia, a następnie przenoszona na innych żywicieli. Bakterie atakują jelito środkowe nimf kleszczy i osadzają się tam w błonie zewnętrznej poprzez lipoproteinę OspA.
Po rozmnożeniu Borrelia zastępują OspA lipoproteiną OspC. Migrują z jelita w kierunku gruczołów ślinowych, skąd mogą dotrzeć do następnego ciała żywiciela.
Kleszcze, które osiągnęły już stadium dorosłe, atakują teraz większe ssaki. Jednak nie stanowią one odpowiednich żywicieli rezerwuarowych dla Borrelia burgdorferi, co tworzy ślepą uliczkę. Jeśli ludzie są zarażeni, borelioza z Lyme następuje w wyniku reakcji układu odpornościowego, który broni się przed substancjami zawartymi w bakteriach.
Borrelia burgdorferi to jeden z nielicznych patogenów, który jest w stanie przetrwać bez żelaza. Metabolizm bakterii zastępuje kompleksy enzymów żelazo-siarkowych enzymami opartymi na manganie. Umożliwia to zarazkowi ominięcie żmudnego procesu rekrutacji żelaza w organizmie żywiciela.
Borrelia burgdorferi jest aktywnie ruchliwa i jest spiralną bakterią Gram-ujemną o zaledwie kilku zwojach i średnicy 0,3 mikrometra. Jego długość waha się od 10 do 20 mikrometrów. Owinięte wiązki wici służą jako środek lokomocji. W zależności od fazy danego cyklu infekcyjnego zachodzą zmiany w składzie ściany komórkowej i błony zewnętrznej.
Choroby i dolegliwości
W Europie i Ameryce Północnej Borrelia burgdorferi wywołuje głównie boreliozę z Lyme. Inną chorobą jest nawracająca gorączka od kleszczy lub wszy, która występuje głównie w regionach tropikalnych i subtropikalnych. Infekcja rzadko dociera do Niemiec za pośrednictwem podróżnych. Najczęstszą chorobą wywoływaną przez Borrelia burgdorferi na kontynencie europejskim jest borelioza z Lyme. Jednak nie ma typowych obszarów boreliozy, takich jak wczesne letnie zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (KZM).
Obszary bogate w rośliny i zalesione, na których osiedlają się kleszcze, są uważane za zagrożone. W lasach tych żyją gryzonie, które są atakowane przez kleszcze, co powoduje wchłanianie borrelii przez kleszcze. Bakterie są zdolne do hibernacji kleszcza. Prowadzi to do odrodzenia choroby z Lyme każdego roku.
Przenoszenie na ludzi ma miejsce szczególnie w miesiącach letnich. Jednak infestacja Borrelia występuje tylko w 1 do 6 procent wszystkich ukąszeń kleszczy. Ryzyko infekcji wzrasta wraz z czasem trwania procesu ssania. Ale nawet w przypadku infekcji nie każda osoba automatycznie choruje.
Borelioza z Lyme staje się zauważalna po okresie inkubacji trwającym od 5 do 30 dni. Borrelia ma zdolność ukrywania się przed układem odpornościowym organizmu. Osiedlają się w obszarach, takich jak stawy lub mózg, które są trudne do kontrolowania przez układ odpornościowy.
Pierwsze objawy boreliozy z Lyme to bezbolesne rozprzestrzenianie się zaczerwienienia skóry w miejscu wkłucia, a także dolegliwości ogólne, takie jak bóle głowy, bóle mięśni, gorączka, zapalenie spojówek, bóle stawów i obrzęk węzłów chłonnych.
Bez szybkiego leczenia istnieje ryzyko poważnych powikłań, które znacznie utrudniają pełny powrót do zdrowia. Do eliminacji Borrelia odpowiednie są antybiotyki.
