Tak jak Ciałka nerkowe to nazwa nadana jednostce strukturalnej nerki. Ta jednostka histologiczna składa się z kapilarnej plątaniny naczyń i tak zwanej kapsuły Bowmana, która otacza ciałko nerki.
Co to jest ciałko nerkowe?
Wraz z rurką nerkową, kanalikiem nerkowym, ciałko nerkowe tworzy jedną z najmniejszych funkcjonalnych jednostek nefronu - nerkę.Każda nerka ma około 1,4 do 1,5 miliona takich ciałek nerkowych, które wyróżniają się biegunem naczyniowym i moczowym.
Ciałka nerkowe działają jak filtry, ponieważ jedna czwarta krwi zawsze przechodzi przez nerki. Kiedy mocz jest kierowany do miedniczki nerkowej, mocz jest już określany jako mocz wtórny i stanowi tylko jeden procent pierwotnej objętości moczu. Wchłanianie zwrotne płynu jest kontrolowane przez hormon ADH, adiuretynę.
Anatomia i budowa
Ciałko nerkowe, zwane również ciałkami rdzeniowymi, jest częścią tak zwanego nefronu i tworzy mocz pierwotny jako ultrafiltrat krwi. Ciałka nerkowe mają wielkość około 0,2 milimetra i kulisty kształt. Znajdują się w korze nerki. Części składowe ciałka nerkowego to zwinięte naczynia włosowate, które są zamknięte w dwuściennej kapsułce, tak zwanej kapsule Bowmana.
Ta kapsuła Bowmana ma odwróconą kulkę kapilarną zwaną kłębuszkiem. Struktury te tworzą razem barierę krew-mocz. Składniki krwi są wyciskane z kłębuszków nerkowych do systemu rurek, które na końcu wydalają mocz. System rurek zaczyna się od kapsuły Bowmana, a kończy na nefronie, nerce. Tam mocz trafia do miedniczki nerkowej, a następnie do moczowodów i pęcherza. Labirynt korowy ma kilka kilometrów długości w obu nerkach.
Prawie drobne naczynia krwionośne w ciałkach nerkowych mają pory przepuszczalne dla wody. Umożliwia to odfiltrowanie toksyn z organizmu, które powstały w metabolizmie przez pory. Pory przepuszczają toksyny, ale nie ważne białka, witaminy czy większe komórki krwi. Granicą tej przepuszczalności porów jest odpowiednia masa cząsteczkowa od 5 do 10 000.
Funkcja i zadania
Jednym z najważniejszych zadań ciałka nerkowego jest ultrafiltracja krwi do tzw. Moczu pierwotnego. Co minutę przez nerki przepływa około litra krwi. 20 procent z nich jest filtrowanych na minutę. Decydujące znaczenie dla postawienia diagnozy ma ta ilość płynu wynosząca około 125 milimetrów na minutę, 180 litrów dziennie. Odzwierciedla funkcjonalność nerek.
Decydujące znaczenie dla procesu filtracji ma ciśnienie krwi w naczyniach kłębuszkowych, które podlega codziennym wahaniom, takim jak sen, stres czy potwierdzenie fizyczne. Nerka jest w stanie dostosować ciśnienie krwi do aktualnych wymagań. Proces ten nazywany jest autoregulacją nerek i zachodzi za pomocą receptorów ciśnienia w naczyniach krwionośnych prowadzących do i z ciałka nerkowego. Jeśli ciśnienie krwi jest zbyt wysokie, tętnice zasilające rozszerzają się; jeśli ciśnienie jest zbyt niskie, naczynia wychodzące kłębuszków zwężają się. Ponieważ nerka jest narządem odtruwającym, ale także reguluje gospodarkę solną, wodną i hormonalną, zadania ciałek nerkowych pełnią bardzo ważną funkcję. Po przefiltrowaniu mocz jest dalej przetwarzany.
Nerka wspomaga tworzenie czerwonych krwinek i metabolizm kości. Chroni ludzki organizm przed możliwym nadmiernym nawodnieniem, ale także przed odwodnieniem i regulowaną zawartością soli w organizmie. Ilość odzyskiwanej wody jest regulowana przez hormony i wpływ naszego autonomicznego układu nerwowego, ale także funkcja nerek jest regulowana. W przypadku wydzielania cewkowego substancje obce, takie jak leki, kwas moczowy, amoniak, mocznik i inne substancje, są wydalane szybciej.
W szczególności leki są wydalane za pomocą aktywnych transporterów, zwanych nośnikami. Produkty rozkładu nadal krążą we krwi. Może to nasilić działanie leków lub prowadzić do interakcji z kilkoma lekami. Przy stałym nadmiarze kwasu moczowego we krwi może on gromadzić się w stawach, co może prowadzić do dny moczanowej.
Choroby
W niektórych chorobach, takich jak nadciśnienie lub cukrzyca, ciśnienie krwi jest podwyższone, ale stałe ciśnienie krwi jest ważne dla filtracji zachodzącej w kłębuszkach kłębuszkowych. Autoregulacja nerek zapewnia, że ciśnienie krwi jest tak stałe, jak to tylko możliwe, bez wpływu na procesy filtracyjne w nerkach. Czujniki ciśnienia reagują niezwykle wrażliwie i interweniują, aby regulować wahania.
Jeśli w moczu znajduje się białko, może to być oznaką możliwej choroby nerek. Zagęszczanie moczu i późniejsze odzyskiwanie soli i wody wymaga dużo energii. Jeśli możliwa jest niewydolność nerek, ważne stężenie moczu nie działa już całkowicie, co wymaga zwiększonej produkcji moczu i często powtarzanego opróżniania pęcherza, czasami w nocy. Jeśli proporcja hormonu ADH, adiuretyny, jest zbyt mała, może wystąpić moczówka prosta, co skutkuje wydalaniem do 20 litrów płynów dziennie.
Można zwrócić tylko określoną ilość aminokwasów i glukozy. Jeśli brakuje insuliny, we krwi jest zbyt dużo glukozy, która jest następnie wydalana z moczem. Kłębuszkowe zapalenie nerek to zapalenie ciałek nerkowych, w którym występuje stan zapalny tkanki nerkowej. Przyczyną jest przypuszczalnie to, że stały kontakt naczyń krwionośnych w ciałkach nerkowych z zanieczyszczeniami we krwi powoduje reakcję zapalną lub są również odpowiedzialne za czynniki genetyczne.
