Z Odruch kichania jest jednym z odruchów ochronnych i odpowiada „fałszywemu” odruchowi zewnętrznemu. Kichanie oczyszcza górne drogi oddechowe z wydzieliny z nosa i ciał obcych, aby zapewnić swobodne oddychanie. Zaburzenia odruchu kichania występują przede wszystkim po uszkodzeniu tkanki nerwowej zajętej obwodowo i centralnie, do której oprócz ośrodka oddechowego i smakowego mózgu zalicza się w szczególności rdzeń kręgowy.
Co to jest odruch kichania?
Każdy ma refleks. Pierwszym przypadkiem każdego łuku odruchowego jest percepcja sensoryczna. Postrzegany bodziec jest kierowany przez nerwy doprowadzające do ośrodkowego układu nerwowego, gdzie łuk odruchowy jest połączony z określonymi nerwami ruchowymi. Poprzez to połączenie pobudzenie nerwów przemieszcza się eferentne do obrzeży ciała, gdzie wyzwala reakcję motoryczną ciała. Ta reakcja motoryczna zwykle odpowiada niekontrolowanemu skurczowi mięśni. Odruchy to reakcje organizmu, które organizm mimowolnie przeprowadza w odpowiedzi na określone bodźce.
Odruch obcy to odruch kichania, którego afektory i efektory znajdują się w różnych narządach. W pierwszym punkcie łuku odruchowego znajdują się mechanoreceptory i chemoreceptory błon śluzowych nosa. Te komórki zmysłów skóry rejestrują dotyk, taki jak nacisk, i wiążą się z sygnałami chemicznymi. W przypadku odruchu kichania zarejestrowany w ten sposób bodziec stanowi pierwsze wystąpienie łuku odruchowego.
Odruch kichania jest „fałszywym” odruchem, ponieważ w pewnych okolicznościach odpowiedź na bodziec może zostać stłumiona. Efektorami odruchu są mięśnie oddechowe, krtani, ust i gardła.
Głównym zadaniem odruchu motorycznego jest oczyszczenie górnych dróg oddechowych. Odruch kichania odpowiada więc odruchowi ochronnemu, który uwalnia błonę śluzową nosa od mikroorganizmów, takich jak bakterie.
Funkcja i zadanie
Naukowcy uznają odruch kichnięcia za okazję do ponownego uruchomienia, na który pozwala sobie przytłoczony nos z powodu zaburzeń filtrowania powietrza. Odruch kichania jest wyzwalany przez mechanizmy i chemoreceptory w błonie śluzowej nosa. Te komórki czuciowe rejestrują na przykład bodźce ciśnieniowe, które powodują powstawanie własnych substancji organizmu, takich jak wydzieliny z nosa, obce substancje i mikroorganizmy.
Ponadto te komórki czuciowe znajdują się w gardle (gardle), oskrzelach i płucach. Oprócz bodźców kontaktowych receptory rejestrują substancje chemiczne, zapachy i bodźce temperaturowe. Transportują te impulsy przez włókna pierwotne nerwu błędnego i włókna wtórne nerwu trójdzielnego do jądra tractus solitarii w jamie diamentowej pnia mózgu. Ponadto impulsy docierają przez włókna do ośrodka oddechowego formatio reticularis i rdzenia kręgowego.
Komórki nerwowe, które kontrolują narządy wykonawcze odruchu kichania poprzez nerwy ruchowe, znajdują się w rdzeniu kręgowym. Oprócz przepony i mięśni międzyżebrowych do narządów wykonawczych należą mięśnie brzucha.
Włókna nerwowe zaangażowane w odruch kichania są różnej jakości. Gdy zaangażowane receptory są pobudzane, mimowolnie wyzwalana jest odpowiedź motoryczna, rozpoczynająca się od głębokiego wdechu odruchowego. Następnie następuje konwulsyjny wydech. Podniebienie miękkie jest rozciągnięte tak, że powietrze uchodzi głównie przez nos. Kichanie osiąga prędkość ponad 150 kilometrów na godzinę.
Odruch kichania oczyszcza górne drogi oddechowe z własnych wydzielin organizmu i ciał obcych, aby zapewnić beztroskie oddychanie. Odruch kichania należy rozumieć w rozszerzonej definicji, poprzez czyszczenie substancji z ciała obcego, jako funkcję ochronną przed infekcjami. U niektórych osób odruch kichania może być również wyzwalany przez bodźce świetlne i podniecenie seksualne. W tym kontekście bodźce świetlne określane są jako fotopowy odruch kichania.
Tutaj znajdziesz swoje leki
➔ Leki na przeziębienie i przekrwienie błony śluzowej nosaChoroby i dolegliwości
Kichanie towarzyszy wielu chorobom, na przykład infekcjom, takim jak grypa. To, że osoby chore na grypę muszą częściej kichać, wynika z jednej strony z zatkanego wydzieliny z nosa, z drugiej zaś z obecności bakterii ciał obcych w nosie po infekcji. Odruch kichania ma na celu uwolnienie górnych dróg oddechowych od obu.
Alergie wiążą się również z objawowym odruchem kichania, który z kolei ma wypierać alergeny z górnych dróg oddechowych. Nasilony odruch kichania ma zatem wartość patologiczną i może wskazywać na różne choroby, takie jak infekcje i alergie.
Odruch kichania jest zaburzony u osób z infekcjami zatok. Stan zapalny jest również znany jako zapalenie zatok i powoduje, że pacjenci kichają częściej niż to konieczne. Kichanie jest związane z sygnałami biochemicznymi, które wpływają na aktywność rzęsek w zatokach. Te rzęski na nosie transportują wydzielinę błon śluzowych, w tym niepożądane cząsteczki z zatok. Na tę ewakuację mają wpływ zaburzenia u pacjentów z czuciem.
Nie tylko zwiększony, ale także zmniejszony lub brak odruchu kichania może mieć wartość patologiczną. Zjawiska te występują głównie po uszkodzeniu nerwów. Jeśli przewodnictwo poszczególnych nerwów w łuku odruchowym jest osłabione przez stan zapalny, traumatyczne zdarzenia lub ucisk, odpowiedź odruchowa jest zmniejszona. Zapalenie i inne rodzaje uszkodzeń rdzenia kręgowego lub mózgu mogą również wpływać na odruch kichania.
W tym kontekście zmiany w obszarze jądra solitarius lub formatio reticularis odgrywają rolę w mózgu. Uszkodzenia w tych okolicach wpływają głównie na koordynację odruchu kichania. Uszkodzenia w formacji siatkowatej mogą powodować ogólne upośledzenie oddychania i występują przede wszystkim w kontekście uszkodzenia prawej półkuli mózgu. Takie w jądrze solitatius są głównie związane z zaburzeniami zmysłu smaku. Odruch kichania może być również osłabiony przez objawy, takie jak uniesienie przepony lub inne choroby narządów efektorowych.