Terapia chelatowa

Plik Terapia chelatowa służy do odtruwania organizmu w ostrych i ciężkich przewlekłych zatruciach metalami ciężkimi. Jednak metoda ta jest kontrowersyjna w stosowaniu w przypadku niewielkich zatruć i w zapobieganiu miażdżycy.

Co to jest chelatacja?

Chelatacja to metoda stosowana do usuwania metali ciężkich z organizmu. Jak sama nazwa wskazuje, w procesie tym stosowane są tzw. Czynniki chelatujące. Czynniki chelatujące łączą się z jonami metali, tworząc kompleksy, które następnie można wypłukać z organizmu.

W przypadku ostrego zatrucia ośrodki zatruć są dostępne do autoryzowanego stosowania tych substancji. Przewlekłe zatrucie metalami ciężkimi jest leczone przez specjalistów medycyny środowiskowej i członków Niemieckiego Stowarzyszenia Lekarzy na rzecz Klinicznej Toksykologii Metali przy pomocy czynników chelatujących i odpowiednio rejestrowane. Zabieg jest bardzo skuteczny w ostrym lub ciężkim przewlekłym zatruciu metalami ciężkimi.

Inne aplikacje są raczej kontrowersyjne, a nawet odrzucane przez specjalistów. Jednak w wielu praktykach naturopatycznych procedura ta jest również stosowana w leczeniu lub zapobieganiu chorobom, które rzekomo są spowodowane zatruciem metalami ciężkimi. Jak dotąd nie znaleziono dowodów na skuteczność chelatacji w tych zastosowaniach.

Funkcja, efekt i cele

Terapia chelatowa jest stosowana dzisiaj, jeśli organizm jest poważnie zatruty metalami ciężkimi. To bardzo skuteczny sposób na detoksykację organizmu. Środki kompleksujące podaje się doustnie lub w postaci wlewu w roztworze.

Toksyczność metali ciężkich opiera się na ich zdolności do tworzenia kompleksów z niezbędnymi enzymami. W efekcie te enzymy nie są już dostępne dla organizmu, co prowadzi do znacznych zakłóceń w procesach metabolicznych. Tutaj do gry wchodzą czynniki chelatujące, które konkurują z enzymami, tworząc kompleksy z metalami ciężkimi. EDTA (kwas etylenodiaminotetraoctowy), DMSA (kwas dimerkaptobursztynowy) lub DMPS (kwas dimerkaptopropanosulfonowy) działają jako czynniki chelatujące.

Każda z tych substancji zawiera kilka grup funkcyjnych, za pomocą których może wiązać się z jonem metalu. Otaczają jon tak, że tworzy on centrum powstałego złożonego związku. Ten kompleks jako niezależny związek rozpuszcza się w wodzie i można go łatwo wypłukać z organizmu. EDTA tworzy szczególnie stabilne kompleksy z jonami miedzi, niklu, żelaza lub kobaltu. Ale rtęć, ołów i wapń również tworzą kompleksy z ETDA.

DMSA sprawdził się w ostrym zatruciu ołowiem, rtęcią i arszenikiem. Sytuacja dotycząca danych nie jest jeszcze wystarczająca do zastosowania w przewlekłym zatruciu metalami ciężkimi. Jednak dobre doświadczenia przyniosły DMSA w przewlekłym zatruciu ołowiem w dzieciństwie. Środek chelatujący DMPS (kwas dimerkaptopropanosulfonowy) jest używany pod nazwą handlową Dimaval lub Unithiol do zatruć ołowiem, rtęcią, arsenem, złotem, bizmutem, antymonem i chromem. Nie nadaje się do stosowania przy zatruciach żelazem, kadmem, talem i selenem.

Oprócz stosowania w zatruciach metalami ciężkimi, czynniki chelatujące są również używane w przypadku ciężkiej choroby spichrzeniowej miedzi, choroby Wilsona. W tej chorobie genetycznej miedź z pożywienia nie może być odpowiednio przetworzona przez organizm. Złogi miedzi występują w różnych narządach, zwłaszcza w wątrobie, oczach i ośrodkowym układzie nerwowym. Ta choroba jest zatem ciężkim zatruciem miedzią, które może być śmiertelne. Chorobę Wilsona można leczyć za pomocą terapii chelatowej w połączeniu z innymi metodami terapii.

Ryzyko, skutki uboczne i niebezpieczeństwa

W praktykach naturopatycznych terapia chelatująca jest często stosowana nie tylko w przypadku ostrego i ciężkiego przewlekłego zatrucia metalami ciężkimi, ale także w przypadku innych chorób, o których mówi się, że są spowodowane wpływami metali ciężkich. Jednak efekty te nie zostały naukowo udowodnione.

Wręcz przeciwnie, te aplikacje są odrzucane przez wielu specjalistów. Na przykład mówi się, że stosowanie środków chelatujących może zapobiegać różnym chorobom, takim jak rak, miażdżyca, reumatyzm, choroba Alzheimera, słaby wzrok, łuszczyca czy choroba zwyrodnieniowa stawów. Chodzi o to, że ciało jest zawsze narażone na niskie stężenie metali ciężkich, na przykład poprzez zanieczyszczenie drobnym pyłem z przemysłu i ruchu drogowego. Uważa się, że metale ciężkie są odpowiedzialne za powstawanie wolnych rodników, które sprzyjają lub wywołują wszystkie te choroby.

Bezpośredni wpływ wapnia był nawet omawiany w miażdżycy tętnic. Ponieważ wapń może być również przechwytywany przez czynniki kompleksujące, terapia chelatująca powinna pomóc w zapobieganiu wystąpieniu arteriosklerozy. Jednak wykazano, że wapń w ogóle nie ma znaczenia dla rozwoju miażdżycy. Nawet pierwotni zwolennicy tej teorii musieli to przyznać. Aby móc uzasadnić stosowanie środków chelatujących w zapobieganiu i leczeniu miażdżycy, obecnie podkreśla się ich działanie przeciwutleniające. Jednak badania wykazały, że stosowanie chelatacji nie wpływa na stan zdrowia, a także nie nadaje się do profilaktyki chorób zwyrodnieniowych.

Rzekoma poprawa ogólnego stanu zdrowia była spowodowana zbiegami okoliczności lub efektem placebo. W takich przypadkach terapia chelatowa jest w najlepszym przypadku nieskuteczna. Co gorsza, jest jednak fakt, że środki kompleksujące nie potrafią odróżnić szkodliwych metali od naturalnych niezbędnych minerałów. Jeśli terapia chelatowa jest stosowana tylko w celu zapobiegania lub leczenia chorób zwyrodnieniowych, może ostatecznie doprowadzić nawet do niedoborów minerałów.

Użytkownicy tej terapii zwracają nawet uwagę na przeciwwskazania do niewydolności serca, ciężkich zaburzeń czynności nerek i wątroby, chorób płuc czy demencji. Wskazuje się również, że leczenie zawsze odbywa się w połączeniu z substytucją mineralną. Nie zmienia to jednak ich nieskuteczności w tej aplikacji. W przeciwieństwie do tego, chelatacja jest zawsze najskuteczniejszą metodą, gdy występuje wysoki poziom ekspozycji na metale ciężkie.