glukoza

glukoza zwany też potocznie cukrem gronowym i należy do grupy węglowodanów. Glukoza jest najważniejszym źródłem energii dla organizmu Choroby wątroby, układu hormonalnego czy nerek mogą prowadzić do zaburzeń metabolizmu glukozy.

Co to jest glukoza?

Glukoza to tak zwany monosacharyd, czyli cukier prosty. Jest składnikiem zwykłego domowego cukru, a także składnikiem długołańcuchowych węglowodanów, takich jak skrobia czy glikogen. Większość owoców zawiera oprócz fruktozy glukozę. Dekstroza należy do rodziny aldoz.

Są to cząsteczki cukru, które pełnią funkcję aldehydową. Istnieją dwie różne formy glukozy, D-glukoza i L-glukoza. Ale tylko D-glukoza jest pochodzenia naturalnego. Znany jest również jako cukier winogronowy. W przeszłości mówiono o dekstrozie. W stanie krystalicznym glukoza ma postać białego rozpuszczalnego w wodzie proszku o słodkim smaku. Z chemicznego punktu widzenia glukoza jest polialkoholem o strukturze cząsteczkowej złożonej z sześciu atomów węgla. Dokładny wzór chemiczny glukozy to C6H12O6.

Funkcja, efekt i zadania

Glukoza jest najważniejszym źródłem energii dla organizmu człowieka. Osoba dorosła potrzebuje średnio około 200 g glukozy dziennie podczas odpoczynku. Większość spożytej glukozy, a mianowicie około 75 procent, jest konsumowana przez mózg.

Mózg i czerwone krwinki pokrywają swoje zapotrzebowanie na energię wyłącznie z glukozy. Uwalnianie energii następuje w mitochondriach komórek organizmu poprzez rozpad glukozy. Proces rozkładu glukozy jest również znany jako glikoliza. Glikoliza wytwarza między innymi dwie cząsteczki ATP. ATP to skrót od trifosforanu adenozyny. Cząsteczka służy jako magazyn energii w komórkach i jest wymagana w wielu procesach metabolicznych. Mężczyzna ważący około 80 kilogramów zużywa około 40 kilogramów ATP dziennie. Glikoliza tworzy nie tylko te dwie cząsteczki ATP, ale także inne produkty. Są one dalej przetwarzane w tak zwanym cyklu cytrynianowym.

Cykl cytrynianowy łączy ścieżki rozpadu węglowodanów, białek i tłuszczu. Końcowe produkty cyklu cytrynianowego są z kolei wymagane dla łańcucha oddechowego w mitochondriach, elektrowniach komórkowych. W procesie oddychania komórkowego powstaje kolejnych 38 cząsteczek ATP.

Edukacja, występowanie, właściwości i optymalne wartości

Glukoza jest składnikiem podwójnych cukrów, takich jak cukier mleczny (laktoza) i cukier trzcinowy lub buraczany (sacharoza). Glukozę można również znaleźć w wielu cukrach, takich jak rafinoza, oraz w wielu cukrach, takich jak glikogen, skrobia lub celuloza. Glukoza jest więc składnikiem wielu produktów spożywczych. Produkcja przemysłowa odbywa się poprzez enzymatyczne rozszczepianie skrobi kukurydzianej lub ziemniaczanej. Właśnie dlatego glukoza była wcześniej znana również jako cukier skrobiowy.

Z biochemicznego punktu widzenia glukoza jest wytwarzana w roślinach głównie w drodze fotosyntezy z wody, światła słonecznego i dwutlenku węgla. Zwykle jednak glukoza nie występuje w postaci wolnej w roślinach, ale jest osadzona w strukturach komórkowych. Dopiero podczas trawienia te struktury komórkowe są rozkładane i rozkładane na glukozę. To wymaga enzymów. Trawienie węglowodanów u ludzi rozpoczyna się w jamie ustnej. Enzym amylaza znajduje się w ślinie, która rozkłada węglowodany, a tym samym uwalnia glukozę.

W jelicie cienkim trawienie węglowodanów jest następnie kontynuowane przez enzymy z trzustki. Ponieważ glukoza ma kluczowe znaczenie dla organizmu ludzkiego, istnieje mechanizm awaryjny w okresach abstynencji pokarmowej. Wątroba i nerki są w stanie syntetyzować glukozę. Ten proces jest również znany jako glukoneogeneza. Z chemicznego punktu widzenia glukoneogeneza jest odwróceniem glikolizy, w wyniku czego glukoneogeneza ma duże zapotrzebowanie na energię. Sześć cząsteczek ATP jest używanych do wytworzenia jednej cząsteczki glukozy.

Jeśli wchłonie więcej glukozy niż potrzebuje organizm, jest ona przekształcana w glikogen. Synteza glikogenu zachodzi w wątrobie i mięśniach. Glikogen jest tam magazynowany, a następnie przekształcany ponownie, gdy istnieje zwiększone zapotrzebowanie na glukozę. Ten proces nazywa się glikogenolizą. Jednak część glukozy zawsze krąży we krwi. Tylko w ten sposób dostawca energii może dostać się do ogniw. Do wchłaniania do komórek potrzebna jest insulina. Poziom glukozy we krwi nazywany jest również poziomem cukru we krwi. Normalny poziom cukru we krwi na czczo powinien wynosić poniżej 110 mg / dl lub poniżej 6,1 mmol / l. Od wartości 126 mg / dl lub 7,0 mmol / l występuje wyraźna cukrzyca.

Choroby i zaburzenia

Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, która wiąże się z wysokim poziomem cukru we krwi. Rozróżnia się cukrzycę typu 1 i cukrzycę typu 2. Cukrzyca typu 1 to bezwzględny niedobór insuliny spowodowany chorobą trzustki.

Z drugiej strony, w typie 2 zwykle nadal wytwarza się wystarczającą ilość insuliny, ale z powodu insulinooporności glukoza nie jest już prawidłowo wchłaniana przez komórki organizmu. Cukrzyca objawia się silnym pragnieniem oddania moczu, zwiększonym pragnieniem lub suchością skóry i podatnością na infekcje. Obawiają się długoterminowych konsekwencji podwyższonego poziomu glukozy we krwi. Podwyższony poziom cukru we krwi nazywany jest również hiperglikemią.

Uszkodzenie małych i dużych tętnic i nerwów prowadzi do chorób oczu i nerek. W kontekście cukrzycy, ale także z powodu innych chorób czy procesów metabolicznych, może również wystąpić hipoglikemia. Hipoglikemia występuje, gdy poziom cukru we krwi jest zbyt niski. Jeśli poziom cukru we krwi jest poniżej 50 mg / dl, pojawiają się objawy, takie jak pocenie się, zachmurzenie świadomości lub śpiączka. Często hipoglikemia występuje po przedawkowaniu insuliny lub doustnych leków przeciwcukrzycowych.