Gruczoły limfatyczne

Gruczoły limfatyczne są częścią układu limfatycznego i są przypisane do wtórnych narządów limfatycznych. Są zatem częścią układu odpornościowego i odgrywają ważną rolę w obronie przed infekcjami bakteryjnymi i wirusowymi. Filtrują lub oczyszczają limfę uwolnioną z krwiobiegu i kierują ją z powrotem, przy czym główną rolę odgrywają dostarczanie i aktywacja limfocytów B i T oraz makrofagów.

Co to są gruczoły limfatyczne?

Gruczoły limfatyczne są również synonimami Węzły chłonne określane, ponieważ nie są gruczołami w pierwotnym znaczeniu, ale jako część układu limfatycznego, przejmują ważną funkcję własnego układu odpornościowego organizmu, utrzymując i kontrolując aktywację i reprodukcję specjalnych białych krwinek, takich jak limfocyty B i T.

Gruczoły limfatyczne filtrują limfę (płyn tkankowy) uwalnianą z krwiobiegu do tkanki, badają ją pod kątem zakaźnych wirusów lub bakterii oraz zdegenerowanych komórek ciała. Następnie limfa wraca do krwiobiegu. Gruczoły chłonne zwykle osiągają rozmiar od 5 do 10 mm, ale na szyi i pachwinie mogą być prawie dwukrotnie większe.

Rozkład częstotliwości gruczołów chłonnych, z których każdy „opiekuje się” i monitoruje określony obszar ciała, jest nierównomierny. Ważnymi obszarami dla gruczołów limfatycznych są głowa, szyja i pachy, a także brzuch i klatka piersiowa. Wiele gruczołów chłonnych można wyczuć z zewnątrz jako małe, niepozorne zgrubienia tkanek. Jeśli gruczoły chłonne rozpoznają zarazki infekcji w limfie, mogą stać się aktywne i znacznie puchnąć.

Anatomia i budowa

Gruczoły chłonne mają zwykle wydłużony owalny kształt przypominający nerki i są otoczone twardą torebką tkanki łącznej, z której przegrody (beleczki) rozciągają się do wnętrza gruczołu chłonnego. Wnętrze gruczołów chłonnych składa się z bardzo cienkiej tkanki limfatycznej, która składa się z komórek siatkowatych i wolnych limfocytów. Tkanka jest podzielona na trzy warstwy: korę, środkową strefę okołokorową i szpik wewnętrzny.

Przez gruczoły chłonne przechodzą ubytki, zatoki limfatyczne, w których chłonka przemieszcza się z jednej stacji do drugiej. Tak zwana chłonka pierwotna z otaczającej tkanki jest zbierana w naczyniach chłonnych, które docierają do węzłów chłonnych jako naczynia aferentne. Po przetworzeniu limfy w gruczołach chłonnych, chłonka opuszcza gruczoł chłonny przez centralnie położone nasieniowody przez wnękę i jest kierowana do zbierającego gruczołu limfatycznego lub z powrotem do krwiobiegu.

W poszczególnych warstwach gruczołu chłonnego znajdują się różne limfocyty, takie jak limfocyty B i T, natomiast makrofagi znajdują się w szpiku. Limfocyty mogą być aktywowane bardzo szybko i, w zależności od rodzaju zagrożenia, różnicować się i interweniować w ramach odpowiedzi immunologicznej.

Funkcja i zadania

Głównym zadaniem i funkcją gruczołów chłonnych jest wchłanianie płynu tkankowego i sprawdzanie go pod kątem wszelkich patogennych wirusów, bakterii lub zdegenerowanych komórek ciała lub innych szkodliwych substancji. Dość mniejsze regionalne węzły chłonne pochłaniają tzw. Limfę pierwotną z otaczającej tkanki i po pewnym przetworzeniu przekazują ją do tzw. Większych zbiorczych gruczołów chłonnych, które przetwarzają chłonkę z kilku lub wielu regionalnych węzłów chłonnych i kierują ją z powrotem do krwiobiegu.

Jeśli zostanie rozpoznane ryzyko zakażenia szkodliwymi wirusami lub bakteriami, limfocyty w gruczołach limfatycznych reagują z czynnikami układu odpornościowego. W wyniku fagocytozy szkodliwe cząsteczki są najpierw zamykane (zjadane) w fagocytach, a następnie, jeśli to możliwe, rozkładane enzymatycznie na nieszkodliwe kawałki i wydalane. Inną metodą walki jest bezpośredni atak za pomocą antygenów. Ponadto z. B. Limfocyty T są w stanie w razie potrzeby wezwać pomoc z innych części ciała.

Cytotoksyczne limfocyty T, które mogą przede wszystkim identyfikować zakażone komórki endogenne i zdegenerowane komórki rakowe, mają zdolność do wytwarzania pewnych cytokin (substancji przekaźnikowych), które wywołują apoptozę, zaprogramowaną śmierć komórki, w endogennych komórkach uznanych za zakażone lub zdegenerowane. Reakcje immunologiczne mogą również polegać na wywołaniu gorączki w organizmie, ponieważ wiele wirusów jest bardzo wrażliwych na temperaturę, a procesy biochemiczne w organizmie ulegają znacznemu przyspieszeniu w podwyższonych temperaturach, dzięki czemu uzyskuje się dwa efekty w tym samym czasie.

Tutaj znajdziesz swoje leki

Choroby

Jako część układu odpornościowego, gruczoły chłonne lub ich limfocyty często biorą udział w reakcjach immunologicznych, które są zwykle związane z wyczuwalnymi, a czasami bolesnymi obrzękami dotkniętych węzłów chłonnych. Obrzęk wszystkich gruczołów chłonnych wskazuje na ogólnoustrojowy problem wpływający na metabolizm całego organizmu.

Odpowiedź ogólnoustrojowa gruczołów chłonnych może np. spowodowane chorobą wirusową, taką jak różyczka lub gorączka gruczołowa, lub chorobą bakteryjną. Podobne objawy pojawiają się również po pewnym czasie po zakażeniu AIDS. W przypadku miejscowych infekcji i stanów zapalnych, zwykle dotknięte są tylko niektóre gruczoły chłonne „odpowiedzialne” za zakażoną tkankę. Jednym z przykładów są infekcje dróg oddechowych, w których głównie gruczoły chłonne gardła wykazują objawy i mogą bolesnie puchnąć. Bardzo rzadko dochodzi do choroby samych gruczołów chłonnych, w wyniku czego rozwijają się odpowiednie objawy, ale częściej występują nowotwory wywodzące się z układu limfatycznego.

Są to tak zwane chłoniaki, które mogą być mniej lub bardzo agresywne. Rozróżnia się chłoniaka Hodgkina i chłoniaka nieziarniczego. Obie formy są początkowo wyrażane w ogólnoustrojowych bezbolesnych obrzękach węzłów chłonnych. Innym wariantem mniej złośliwego chłoniaka jest przewlekła białaczka limfocytowa. Pomimo często agresywnego rozwoju chłoniaków, te typy raka można obecnie leczyć chemioterapią i radioterapią z dobrym rokowaniem. W innych typach raka, które mają tendencję do przerzutów, zdegenerowane komórki rakowe mogą trafiać do układu limfatycznego i tam tworzyć przerzuty.

Typowe i powszechne choroby węzłów chłonnych

• Gruczołowa gorączka Pfeiffera
• Obrzęk węzłów chłonnych
• Chłoniak Burkitta
• Zapalenie węzłów chłonnych
• Zapalenie naczyń chłonnych