Kora nadnerczy

Plik Kora nadnerczy jako część nadnerczy stanowi ważny gruczoł dokrewny, którego hormony kontrolują metabolizm minerałów, reakcję na stres fizyczny i funkcje seksualne. Choroby kory nadnerczy mogą prowadzić do poważnych zaburzeń hormonalnych.

Co to jest kora nadnerczy?

Plik Kora nadnerczy Wraz z rdzeniem nadnerczy tworzą sparowany gruczoł dokrewny zwany nadnerczem. Każdy ma dwa nadnercza. Znajdują się na górnych biegunach obu nerek. Funkcjonalnie nadnercza reprezentują dwa różne narządy.

Podczas gdy kora nadnerczy produkuje hormony steroidowe i bierze udział w równowadze mineralnej, wodno-cukrowej, rdzeń nadnerczy ma decydujący wpływ na współczulny układ nerwowy za pomocą hormonów adrenaliny i noradrenaliny. Kora nadnerczy, zwana także Cortex glandulae suprarenalis wygląda na żółtą ze względu na zawartość lipidów.

Jako kora tworzy zewnętrzną część nadnerczy. Wytwarza ponad 40 różnych hormonów steroidowych zwanych kortykosteroidami. W historii plemiennej kora i miazga ryb to dwa odrębne organy, u płazów i gadów oba organy były już ze sobą połączone. Tylko u ssaków i ptaków kora nadnerczy i rdzeń nadnerczy są tak ściśle połączone, że pomimo różnych funkcji można je postrzegać jako całość na zewnątrz.

Anatomia i budowa

Jak już wspomniano, kora nadnerczy otacza rdzeń nadnerczy i razem z nim tworzy nadnercza. Oba nadnercza są ułożone parami i każdy z nich zajmuje górne bieguny nerek. Otacza je cienka torebka tkanki łącznej. Kora nadnerczy może być podzielona na trzy warstwy. Warstwa zewnętrzna też Zona glomerulosa nazywany, jest ułożony w kształcie kuli u ludzi. Wytwarza hormon aldosteron dla metabolizmu minerałów i ma łącznie 15% udział w korze nadnerczy. Klasa średnia, Zona fasciculata. Odpowiada za produkcję glukokortykoidów, takich jak kortyzol. Przy stosunkowo niewielkim odsetku około 7 procent, dolna część kory nadnerczy kontroluje Zona reticularisktórzy sprzyjają tworzeniu się hormonów płciowych.

Jednak wszystkie trzy strefy są dynamiczne. Ich ekspresja zmienia się nieustannie w trakcie życia. Po okresie dojrzewania ich proporcje zmieniają się na korzyść zona glomerulosa i zona reticularis. Odgraniczenie dwóch funkcjonalnych części nadnerczy wyraża się również poprzez ich różne pochodzenie. Podczas gdy kora nadnerczy ma pochodzenie mezodermalne, rdzeń nadnerczy jest pierwotnie utworzony z komórek nerwowych.

Funkcja i zadania

Kora nadnerczy kontroluje zarówno metabolizm minerałów, jak i gospodarkę cukrową, uwalnia podczas stresu tzw. Hormony stresu oraz bierze udział w tworzeniu hormonów płciowych. Pomimo pozornie odmiennych funkcji, łączy je wspólna cecha zależna od hormonów steroidowych (kortykosteroidów). Synteza wszystkich hormonów w korze nadnerczy odbywa się za pośrednictwem cholesterolu, zwanego również cholesterolem.

Hormon aldosteron jest wytwarzany w warstwie kłębuszkowej. Hormon ten utrzymuje równowagę między stężeniem sodu i potasu we krwi.

W strefie środkowej, czyli zona fasciculata, zachodzi synteza tzw. Glukokortykoidów, w tym kortyzolu. Kortyzol jest hormonem stresu i ma duży wpływ na poziom cukru we krwi. Reakcja na stres wymaga zwiększonego uwalniania energii, które może być zagwarantowane jedynie przez szybkie dostarczenie glukozy z własnych białek organizmu. Tak więc wraz z uwolnieniem kortyzolu wzrasta również poziom cukru we krwi.

Trzecia strefa, tzw. Zona reticularis, produkuje głównie androgeny, które działają jako prekursory hormonów płciowych. Tworzenie hormonów steroidowych jest osadzone w całym mechanizmie regulacyjnym układu hormonalnego. Przysadka mózgowa wytwarza hormon regulujący pracę nadnerczy, znany również jako ACTH. Zakłócenia tego mechanizmu kontrolnego prowadzą czasami do poważnych chorób związanych z hormonami. Przyczyny tych chorób można znaleźć przede wszystkim w korze nadnerczy lub wtórnie w przysadce mózgowej.

Choroby i dolegliwości

Ze względu na wiele hormonów wytwarzanych w korze nadnerczy mogą powstać różne obrazy kliniczne. Dobrze znane zaburzenia hormonalne wyrażane są na przykład jako zespół Conna, zespół Cushinga czy choroba Addisona. Zespół Conna opiera się na nadprodukcji hormonu aldosteronu i jest również nazywany hiperaldosteronizmem pierwotnym.

Charakteryzuje się niedoborem potasu i jest rzadką przyczyną wysokiego ciśnienia krwi. Objawy tej choroby obejmują nadciśnienie, dusznicę bolesną, ból głowy, duszność i zaburzenia rytmu serca. Zwiększona produkcja aldosteronu może być spowodowana przyczynami genetycznymi, gruczolakiem nadnerczy lub powiększeniem kory nadnerczy.

W zespole Cushinga uwalnia się zbyt dużo kortyzolu. Zwiększa to poziom cukru we krwi i osłabia układ odpornościowy. Charakterystyczne objawy to pełnia księżyca, otyłość tułowia, cukrzyca, podwyższone ciśnienie krwi, obrzęki i zwiększona podatność na infekcje. Zwiększona produkcja kortyzolu może być spowodowana przede wszystkim gruczolakiem w korze nadnerczy lub wtórnie chorobami przysadki mózgowej.

Leczenie opiera się na podstawowym stanie. Niedostateczna produkcja kortyzolu prowadzi do tak zwanej choroby Addisona. Choroba Addisona charakteryzuje się ogólnym osłabieniem, podatnością na infekcje, niskim ciśnieniem krwi, niestrawnością, utratą masy ciała i brązowymi przebarwieniami skóry. Niska produkcja kortyzolu może być spowodowana przede wszystkim chorobami kory nadnerczy, wtórnie zaburzeniami przysadki mózgowej, a trzeciorzędowymi zaburzeniami regulacji podczas leczenia kortykosteroidami.

Jeśli na przykład nagle przerwa się kurację kortyzonem, często pojawia się tak zwany kryzys Addisona, ponieważ mechanizm kontroli własnej syntezy kortyzolu w organizmie działa dopiero po pewnym czasie. Pierwotna dysfunkcja przytarczyc jest często spowodowana infekcjami, chorobami autoimmunologicznymi lub nowotworami, a czasami ma również podłoże genetyczne.