Wyjaśniamy, na czym polega emocjonalna funkcja języka, jak jest wyrażana i różne przykłady. Dodatkowo inne funkcje języka.
Jaka jest emocjonalna funkcja języka?
Funkcja emocjonalna jest jedną z sześciu Funkcje językowe (tj. możliwości użycia) zidentyfikowane przez rosyjskiego językoznawcę i fonologa Romana Jakobsona (1896-1982) w jego teorii informacji z 1958 r. Funkcje te są związane z czynniki komunikacji (czyli: nadawca, odbiorca, przekaz, kod i kanał) i zakładają bardziej złożony rozwój dzieł niemieckiego językoznawcy Karla Bühlera (1879-1963).
Nazywana również funkcją ekspresyjną lub funkcją symptomatyczną, emocjonalna funkcja języka to taka, która skoncentrowana na nadawcy komunikatu umożliwia komunikację jego wewnętrznej rzeczywistości, to znaczy jego uczuć, pragnień lub stanów umysłu. Odbywa się to zwykle w zdaniach z wykrzyknikami, w pierwszej osobie, choć może też przybierać formę pytań retorycznych lub sarkastycznych wypowiedzi.
Jednak ekspresyjne użycie języka ma również pewien rodzaj referencjalności.W rzeczywistości wyrażenia takie jak „Co za piękne dziecko!” ogarnąć prawdziwy desygnat, czyli zajmować się realnymi i konkretnymi zdarzeniami, ale w nich przeważa ekspresyjna intencja, czyli chęć ujawnienia wnętrza emitenta, a nie opisania rzeczywistość zewnętrzne i obiektywne.
Przykłady funkcji emocjonalnych
Oto kilka przykładów ekspresyjnego użycia języka:
- Wyrażenia, które odnoszą się do doznań fizycznych: „Och, to boli!”, „Och, jak dobrze!” lub „Moja głowa pęknie!”
- Przekleństwa lub lamenty: „Niech uderzy mnie piorun!”, „Dlaczego mi się to przytrafia?” Och, nie może być!”.
- Okrzyki radości: „Co za szczęście!”, „Nie mogę w to uwierzyć!”
- Wyrażenia pragnienia: „Chciałbym”, „Czego więcej chciałbym”.
Inne funkcje językowe
Oprócz funkcji emotywnej Roman Jakobson wyróżnia następujące funkcje języka:
- Funkcja referencyjna, która pozwala językowi nawiązywać do przedmiotów rzeczywistości, opisywać sytuacje i wyrażać obiektywne, konkretne, weryfikowalne treści świata. Koncentruje się na przekazie i sytuacji komunikacyjnej.
- Funkcja apelacyjna, taki, który pozwala mówiącemu wpłynąć na odbiorcę w określony sposób, zażądać od niego jakiegoś działania lub zachowania, a przynajmniej odpowiedzi. Logicznie skupia się na odbiorcy.
- Funkcja fatyczna, który umożliwia osobom zaangażowanym w czynność komunikacyjną sprawdzenie, czy kanał komunikacji jest otwarty, dostępny i opłacalny w celu zainicjowania wymiany informacji. Jest to pierwsza rzecz, jaką robimy np. podczas odbierania telefonu. Dlatego skupia się na kanale komunikacji.
- Funkcja metajęzykowa, który pozwala językowi się tłumaczyć, to znaczy znajdować odpowiedniki z jednego języka na inny lub wyjaśniać terminy, których odbiorca nie zna, a nawet konwertować elementy z jednego języka na inny. Koncentruje się na kodzie komunikacji.
- Funkcja poetycka, który umożliwia językowi generowanie efektów estetycznych, czyli zwracanie uwagi na jego własną formę i sposób wypowiadania komunikatu, a nie na sam przekaz. W tym sensie skupia się zarówno na kodzie, jak i na przekazie, a najczęstszy tego przykład można znaleźć w: teksty literackie.