W Prostaglandyny dotyczy specjalnych hormonów tkankowych. Są również używane w lekach.
Co to są prostaglandyny?
Lokalne hormony z klasy eikozanoidów, które są pochodnymi kwasu arachidonowego, nazywane są prostaglandynami. Są ważne dla miejscowego mediowania bólu. Ponadto pełnią rolę mediatorów efektu hormonalnego i biorą udział w funkcjach integracyjnych.
Nazwa prostaglandyny wywodzi się z odkrycia hormonów w wydzielinie prostaty. Jednak hormony tkankowe znajdują się w prawie wszystkich narządach ludzkich. W ten sposób wpływają na liczne procesy zachodzące w organizmie. Prostaglandyny to nienasycone kwasy tłuszczowe, zbudowane z 20 atomów węgla z pierścieniem pięciu atomów CA w środku. Różne kwasy tłuszczowe działają jako materiały wyjściowe do ich syntezy.
Funkcja, efekt i zadania
Prostaglandyny są również nazywane hormonami tkankowymi. W przeciwieństwie do innych hormonów nie powstają one w gruczole, ale powstają w tkankach organizmu jako reakcja na różne bodźce.
Prostaglandyny powstają z kwasów tłuszczowych, takich jak kwas arachidonowy, w którym uczestniczy również enzym cyklooksygenaza (COX). Po wytworzeniu hormony tkankowe są uwalniane w bezpośrednim sąsiedztwie tkanki, która je wyprodukowała, gdzie są aktywne przez krótki czas.
Rozróżnia się różne endogenne prostaglandyny, z których tworzy się kilka grup. Należą do nich PGF, PGE i PGD, które z kolei dzielą się na podgrupy. Skutki działania prostaglandyn są niezwykle zróżnicowane, a często nawet różne. Głównymi grupami są prostaglandyny serii 1, prostaglandyny serii 2 i prostaglandyny serii 3. Prostaglandyny serii 1 pochodzą z kwasu dihomogammalinolenowego (DGLA). Ich funkcje obejmują zmniejszanie krzepnięcia krwi i hamowanie stanów zapalnych. Prostaglandyny serii 2 powstają z kwasu arachidonowego (AA).
Ich działanie jest odwrotne do prostaglandyn z serii 1. Oznacza to, że w pierwszej kolejności wywołują stan zapalny, a nawet go nasilają. Ponadto wywołują silniejsze krzepnięcie krwi, zwiększają odczuwanie bólu oraz zwężają naczynia krwionośne. Powodują efekty niezbędne do przeciwdziałania kontuzjom czy ranom. Prostaglandyny z serii 3 to hormony tkankowe powstające z kwasu eikozapentaenowego. Jej zadania obejmują a. w celu zmniejszenia tworzenia się prostaglandyn serii 2. Dlatego są uważane za przeciwzapalne.
Edukacja, występowanie, właściwości i optymalne wartości
W przeciwieństwie do innych hormonów, różne prostaglandyny występują prawie wszędzie w organizmie. Dotyczy to przede wszystkim męskich plemników. Synteza hormonów tkankowych zależy również od pożywienia. Większość prostaglandyn pochodzi z kwasu arachidonowego, który z kolei jest jednym z kwasów tłuszczowych omega-6.
Fosfolipidy działają jako rezerwuar do tworzenia prostaglandyn. Znajdują się one w błonach komórek, z których są odszczepiane pod wpływem PLA2 (fosfolipazy 2). Późniejszy efekt cyklooksygenaz 1 i 2 zapewnia tworzenie prostaglandyn. Prostaglandyna, która początkowo powstaje w wyniku działania cyklooksygenazy, nosi nazwę PGG2. Dalsza transformacja prowadzi do PGH2, która z kolei służy jako punkt wyjścia dla różnych substancji biologicznie czynnych. Obejmują one za. PGE2, PGD2, prostacyklina (PGI2), PGF2 i tromboksan (TXA2).
Analogi prostaglandyn można również stosować w medycynie do produkcji leków. Należą do nich na przykład alprostadil, analog prostaglandyny E1, który jest stosowany do rozszerzania tętnic obwodowych. Dinoproston, analog prostaglandyny E2, jest stosowany w celu przyspieszenia porodu pod koniec ciąży. Inne leki to analog prostaglandyny E1 mizoprostol do zapobiegania i leczenia wrzodów żołądka i dwunastnicy oraz sulproston, analog prostaglandyny E2, który stymuluje poród.
Choroby i zaburzenia
Pozytywne działanie prostaglandyn ma ogromne znaczenie w medycynie i może być stosowane w leczeniu celowanym. Wykorzystywane są zarówno własne prostaglandyny, jak i pochodne, których zachodzi chemiczna modyfikacja.
Na przykład lek dinoproston, który jest stosowany w położnictwie, odpowiada własnemu hormonowi tkankowemu PGE2. W położnictwie podaje się również syntetyczne pochodne prostaglandyn, takie jak Gemeprost czy Sulproston. Pracują nad poszerzeniem szyjki macicy i skurczem mięśni macicy.
Składniki czynne bimatoprost, latanoprost, trawoprost i tafluprost, które są stosowane w leczeniu jaskry, pochodzą z własnej prostaglandyny PGF2-alfa organizmu. Poszerzają kanały drenażowe cieczy wodnistej w twardówce.
Substancje lecznicze, alprostadyl i iloprost, poprawiają krążenie krwi w niektórych częściach ciała. Podczas gdy alprostadyl odpowiada prostaglandynie PGE1, iloprost jest pochodną syntetyczną. Jednak niektóre prostaglandyny, takie jak PGE2, również powodują niekorzystne skutki zdrowotne. Obejmuje to ból, stan zapalny i gorączkę.
Możliwe jest jednak zahamowanie produkcji tych hormonów tkankowych za pomocą nieopioidowych leków przeciwbólowych, takich jak leki przeciwzapalne lub kwas acetylosalicylowy. Mają właściwość blokowania enzymu COX. Jest to niezbędne do produkcji prostaglandyn. Poprzez hamowanie cyklooksygenazy produkcja prostaglandyn nie jest już możliwa. Prostaglandyny są zwykle podawane w postaci zastrzyków. Jednak można je również stosować miejscowo w paznokciach dopochwowych, kroplach do oczu, środkach do inhalacji lub pręcikach cewki moczowej.
Prostaglandyny wchodzą w interakcje z lekami, które hamują działanie prostaglandyn. Są to przede wszystkim niesteroidowe leki przeciwzapalne i przeciwzapalne. Osłabiają działanie hormonów tkankowych. W przeciwieństwie do tego, działanie prostaglandyn można wzmocnić innymi substancjami czynnymi.
