Tansy

Dziś jest używany tylko w homeopatii, ale miał mocne miejsce w tradycyjnej medycynie ludowej, a nawet był uważany za środek do odpierania demonów. Z Tansy ozdabia pobocza dróg, brzegi rzek, równiny zalewowe i zbocza piargowe późnym latem swoimi ciemnożółtymi kwiatami przypominającymi guziki.

Występowanie i uprawa wrotyczu

Z Tansy (łac. Tanacetum vulgare) należy do rodziny stokrotek. Silnie zarośnięta roślina zielna, osiągająca wysokość od 60 do 130 cm, jest bardzo wytrzymała i pozostaje zielona nawet w zimie. Jego ciemnozielone, pierzaste liście i jasnożółte kwiatostany od czerwca do września są niepowtarzalne. Olejki eteryczne, takie jak kamfora, tujon i borneol, nadają roślinie jej typowy zapach.

Tanacetum vulgare jest jedną z tak zwanych roślin kompasu, które orientują się na promieniowaniu słonecznym i kierują swoje liście na południe. Uwielbia gleby bogate w składniki odżywcze, słabo zasadowe, próchniczne i jest szeroko rozpowszechniony w całej Eurazji. Wrotycz pospolity jest potencjalnie toksyczny (mniej więcej w zależności od gatunku) i dlatego należy go używać tylko z ostrożnością. Popularna nazwa „zioło robaka” świadczy o jego znaczeniu w tradycyjnej medycynie ludowej jako lekarstwa na inwazję robaków.

Efekt i aplikacja

Dobre 100 lat temu herbatę z liści i kwiatów wrotyczu uważano za wypróbowany i przetestowany domowy środek, nie tylko na obleńce i owsiki. Stosowano go również przy reumatyzmie i problemach z pęcherzem, skurczach żołądka i kolce. Święta Hildegarda wymienia go jako lekarstwo na skurcze miesiączkowe i katar. Paracelsus używał nasion rośliny jako dodatku do kąpieli, aby pozbyć się żwiru nerkowego.

Stosowane zewnętrznie jako okład, zioło było przydatne przy bólach stawów, tępych urazach, siniakach, reumatyzmie i żylakach. Mówi się, że wrotyczowy płyn do płukania ust przynosi ulgę przy silnym bólu zęba. Nawet przy inwazji wszy i pcheł ludzie robili napar z wrotyczu i używali go do kilkakrotnego dokładnego mycia głowy. W tym przypadku jednak wątpliwości co do wiarygodności efektu są uzasadnione. Ze względu na intensywnie korzenny aromat wrotyczu pospolitego używano w średniowieczu nawet jako przyprawa do dań mięsnych, jajecznych i deserów. Zgodnie ze zwyczajem germańskim młodzież jadła na Wielkanoc leczniczy chleb, który był pieczony z wrotyczem. Powinny wzmocnić układ odpornościowy. Głównymi składnikami rośliny są jej olejki eteryczne oraz substancje gorzkie, inulina i żywice. Wysoce toksyczny tujon stanowi najwyższy udział olejków eterycznych do 70 procent.

Może powodować silne drgawki i stany chorobowe, w tym śpiączkę, wywołać szał, zwiększone wydzielanie śliny, a czasem nawet epilepsję u zwierząt. Podawany w dużych ilościach mówi się, że wrotycz wywołuje nudności, biegunkę i wymioty, a nawet śmiertelne zatrucie. Podobnie jak wiele innych roślin zawierających tujon, był on również często używany do celowego wywoływania aborcji.

Wrotycz pospolity może powodować alergie kontaktowe na skórze. Oprócz głównego składnika aktywnego, partenolidu, odpowiada za to szereg innych składników. Dla hodowców kwiatów i kwiaciarni zajmowanie się rośliną może stać się problemem. Ze względu na swoją toksyczność - pomimo wielu pozytywnych właściwości - powinien być stosowany tylko bardzo rozcieńczony, miejscowo lub w gotowych preparatach.

Znaczenie dla zdrowia, leczenia i zapobiegania

W homeopatii lekarstwo Tanacetum vulgare nadal ma swoje miejsce. Obraz leku opisuje objawy, takie jak bóle menstruacyjne, bóle głowy, zmęczenie, drażliwość, nerwowość, zawroty głowy, szum w uszach, nudności, niepokój ruchowy i ogólne nastroje. Tanacetum vulgare jest korzystny w chorobach przewodu pokarmowego. Z powodzeniem stosowany jest nawet przy ciężkich stanach zapalnych narządów pokarmowych i krwawej biegunce.

Ezoteryczne i alternatywne metody lecznicze wykorzystują do palenia psychoaktywne, odurzające działanie tujonu olejku eterycznego zawartego w wrotyczu. Podczas palenia zioło wydziela nieco gorzki, ziemisty zapach i mówi się, że przenosi ducha w wyższe sfery.Powinien wzmocnić pewność siebie, a także nerwy i układ odpornościowy. Ma przynieść ulgę w przypadku narażenia na elektrosmog i wszelkiego rodzaju promieniowanie oraz zmniejszyć ładunek atmosferyczny podczas burz (stąd pseudonim Piorun odpowiednio Blitzkraut). W średniowieczu małe dzieci trzymano w takim dymie wrotyczowym, aby rozwijały się zdrowe, żywe i energiczne. Ale uważaj: kobiety w ciąży zdecydowanie powinny powstrzymać się od palenia wrotyczu!

Efekty specjalne rośliny znane były już w starożytnym Egipcie. Służył do balsamowania mumii, ponieważ zawarte w nim kwasy garbnikowe w pewnym stopniu chronią organizm przed procesem rozkładu. Z tego powodu wrotycz pospolity umieszczano również w trumnach w Ameryce kolonialnej.

Owady wydają się w ogóle nie lubić zapachu rośliny - trzymają się od niej z daleka. W przeszłości wrotycz pospolity był sadzony specjalnie na polach, aby odpędzić chrząszcze Colorado. Badanie pokazuje, że faktycznie zmniejszyło to inwazję chrząszczy o 60 do 100 procent. W średniowieczu zioło zawieszano na oknach i drzwiach, aby chronić je przed muchami i ciemami. Oprócz znaczenia w medycynie i mitologii roślina ma również bardzo praktyczne zastosowanie jako środek barwiący: razem z ałunem jako zaprawą, główki kwiatowe wrotyczu są intensywnie ciemnożółte. Na 100 gramów wełny potrzeba około 400 gramów świeżych kwiatów.